اخبار

دهمین روز از ماه بهمن در تقویم باستانی ایرانیان جشن سده است؛ آیین سده با غروب خورشید روز دهم از ماه بهمن برپا می‌شود كه شاخص‌ترین ویژگی آن روشن كردن آتشی بزرگ است؛ امروزه جامعه زرتشتیان ایران پاسداران این آیین كهن ایرانشهری هستند و آن را گرامی می‌دارند.

جشن سده بیش از هزاران سال قدمت دارد (از زمان پیدایش آتش) و از کهن‌ترین و مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان به‌شمار می‌رود. به مناسبت ثبت جهانی جشن سده با نگاهی به متون کهن این جشن را روایت کرده‌ایم.

جشن سده به عنوان بیست و چهارمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در هجدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو در بوتسوانا ثبت شد.

روزی هوشنگ با یک‌صد تن ازیاران به کوه رفت. ماری عظیم به سوی او ویارنش فراز آمد. هوشنگ سنگی به سوی مار پرتاب کرد. سبگ بر سبگ آمد و از برخورد دو سنگ آتش پدیدار گشت و مار بسوخت. پدید آمدن آتش را جشن گرفتند و آن‌را سده نامیدند.

دهم بهمن ماه برابر با جشن سده، یکی از کهن‌ترین جشنهای ایرانی است که سابقه‌اش به هزاران سال پیش برمی‌گردد؛ جشنی در قالب احترام به عناصر چهارگانۀ هستی یا چهار آخشیج یعنی آب، هوا، خاک و به‌ویژه آتش.

یکی از بزرگترین جشن‌های آتش در ایران باستان که هنوز هم تدوام داشته و دارد، جشن سده است یعنی جشنی که به یادگار پیدایی آتش برگزار می‌شود. این جشن حتی قدیمی تر از نوروز است و بیش از پنج هزار سال قدمت دارد.

سده از آیین‌های مهم ایرانیان به شمار می‌رود که با آداب و رسوم ویژه در غروب دهمین روز بهمن ماه که در گاهشمار زرتشتی مقارن با شانزدهمین روز از ماه بهمن (روز مهر ایزد) است، برگزار می شود، اقداماتی از سوی کشور برای ثبت جهانی این آیین تاریخی در حال انجام است.

سال گذشته جشن سده از جشن‌های کهن ایران به ثبت ملی رسید، این اولین قدم برای حفظ و احیای یکی از میراث ناملموس ایران است که می‌تواند ظرفیت درخوری برای گردشگری استانها از جمله اصفهان باشد، فرصتی که باید توسط نهادهای متولی برنامه ریزی شود.